Wormhole, farklı blok zinciri ağlarını birbirine bağlamak için tasarlanmış bir Web3 ekosistemi içinde birlikte çalışılabilirlik platformu olarak hizmet eder. Güvenlik, merkeziyetsizlik ve en az güven gereksinimlerini ön planda tutan temel bir mesajlaşma protokolü için artan talebi karşılamak için ortaya çıkmıştır. Platform, başlangıç aşamasında daha kapsayıcı bir Web3 ortamı geliştirmek için Ethereum ve Solana arasında bir bağlantı kurarak farklı blok zinciri ortamları arasındaki boşluğu kapatmayı hedeflemiştir.
Platform, uygulamaların büyümesini ve ölçeklenebilirliğini kolaylaştırarak blok zinciri sistemleri arasında birlikte çalışabilirliği artıran geniş kapsamlı bir ağ hâline gelmiştir. Wormhole, verilerin sorunsuz değişimini destekleyerek Web3 girişimlerinin amaçladığı herkese açık ve güvenli internet altyapısına katkıda bulunmada önemli bir rol oynamıştır. Şu anda 200’den fazla uygulamanın (ör. Uniswap, Circle, Lido) geliştiricileri tarafından kullanılan ve 30’dan fazla blok zinciri arasında veri hareketini kolaylaştıran lider birlikte çalışılabilirlik platformu hâline gelmiştir.
Wormhole Fiyatı ve Token Ekonomisi
Wormhole’un yerel tokeni W’nin kullanıma sunulması, ekosistemin işlevi için kilit öneme sahiptir. Token, yönetişimin yönlendirilmesi, katılımın teşvik edilmesi ve platformun geleceğini güvence altına almak için kullanılır. W’nin token ekonomisi, hem acil ağ gereksinimlerine hem de platformun uzun vadeli genişlemesine hizmet edecek şekilde stratejik olarak tasarlanmıştır.
W’in toplam arzı 10 milyar token ile sınırlı olup dolaşımdaki arzı 1,8 milyar tokenden oluşur. ERC20 ve SPL standartlarına uygun olarak tasarlanan W tokenleri, çapraz zincir işlemlerinin sorunsuz şekilde gerçekleşmesini sağlamak için Wormhole’un Yerel Token Transfer standardını kullanarak birlikte çalışılabilirlik için üretilmiştir. Ağın istikrarını güçlendirmek ve uzun vadeli bağlılığı teşvik etmek amacıyla, W tokenlerinin %82’si başlangıçta kilitli olup, dört yıllık bir dönem boyunca kademeli olarak kullanılabilir hale gelecektir. Tokenler, ekosistemin farklı yönlerini desteklemek için özenle tahsis edilmiştir:
- Koruyucu Düğümler: %5,1, mesaj doğrulamaya katılım sağlayarak ağ güvenliğinin ayrılmaz bir parçasını oluşturur.
- Topluluk ve Lansman: %17’lik kısım, airdrop etkinlikleri de dâhil olmak üzere topluluk etkileşimi ve topluluk üyelerinin ödüllendirilmesine ayrılmıştır.
- Temel Katkıda Bulunanlar: %12’lik kısım, güvenlik, mühendislik ve ürün geliştirmeye odaklanmış ekipler için ayrılmıştır.
- Ekosistem ve Kuluçka: %31’lik kısım stratejik büyümeyi desteklemek ve daha geniş çapta Wormhole ekosistemini desteklemek için ayrılmıştır.
- Stratejik Ağ Katılımcıları: %11,6’lık kısım, ağda uzun vadeli çıkarları olan katılımcılar için ayrılmıştır.
- Vakıf Hazinesi: %23,3’lük kısım, gelecekteki araştırmalar, topluluk hibeleri ve operasyonel maliyetler için ayrılmış olup, Wormhole Vakfı tarafından yönetilmektedir.
Her kategori, Wormhole’un dengeli ve kapsamlı bir token ekonomisi yaklaşımı oluşturma taahhüdünün bir kanıtıdır ve birbirine bağlı bir Web3 altyapısı vizyonuyla uyumlu şekilde geniş çapta dağıtımı teşvik eder.
Kurucu ve Paydaşlar Hakkında
Wormhole’un kuruluşu ve büyümesi, platformun başarısı için kritik olan çeşitli alanlarda uzmanlığa sahip merkeziyetsiz ekiplerin ortak çalışması sayesindedir. Wormhole’un başlıca katkıda bulunanları arasında Wormhole Vakfı, Wormhole Labs ve xLabs bulunmaktadır. Ayrıca, Wormhole China ve Superteam gibi uzmanlaşmış ekipler ile Lurk gibi ZK mühendislik uzmanları da bu süreçte önemli rol üstlenmiştir.
Wormhole’un ekosistemini destekleyenler arasında Guardian Nodes, temel katkıda bulunanlar ve stratejik ağ katılımcıları gibi çeşitli paydaşlardan oluşan bir geniş bir ağ kitlesi bulunmaktadır. Bu paydaşlar, platformun çapraz zincir iletişimini sağlama konusundaki kolektif stratejisine vurgu yaparken Wormhole’un hizmetlerini sürdürmek ve yönlendirmek için iş birliği yaparlar.
Wormhole Yönetişim ve DAO
Wormhole, W token sahiplerine karar alma yetkisi vermek için token dağıtımı sonrasında topluluk ve hazine yönetimine odaklanan token tabanlı bir yönetişim modeline geçiş yapmaktadır. Bu adım, Wormhole topluluğunun kolektif potansiyelini harekete geçirmeyi ve çoklu zincir ekosisteminin zorluklarını ve fırsatlarını etkin bir şekilde yönetmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
Yönetişim yapısı, DAO’ya blok zinciri bağlantıları, akıllı sözleşme yükseltmeleri ve ücret düzenlemeleri gibi operasyonel kararlar üzerinde daha fazla kontrol sağlayacak şekilde evrilecektir. Wormhole Temel Katkıda Bulunanlar ve topluluk arasında kurulacak iş birliği sayesinde tam merkeziyetsizliğe doğru şeffaf ve kapsayıcı bir yol haritası belirlenecek ve bunun topluluk çıkarlarıyla uyumlu olması sağlanacaktır.
Wormhole Hakkında Öne Çıkanlar
- Geniş Çapta Benimsenme: Uniswap, Circle, Lido, Synthetix gibi önemli DApp’ler dâhil olmak üzere 200’den fazla uygulamanın geliştiricileri tarafından kullanılmaktadır.
- Kapsamlı Araştırma: 30’dan fazla blok zinciri genelinde çeşitli veri türlerinin transfer edilmesini kolaylaştırır.
- Etkileyici Hacim: Bu zamana kadar işlenen 1 milyardan fazla çoklu zincir mesajı platformun blok zinciri topluluğu tarafından yüksek düzeyde kullanıldığını ve platforma duyulan güveni göstermektedir.
- Uniswap Vakfı Onayı: 2023 yılında, Uniswap Vakfı’nın Köprü Değerlendirme Komitesi tarafından koşulsuz olarak onaylanan tek çapraz zincir protokolü olma ayrıcalığını kazanmıştır.
