Kripto alanında piyasa emri, bir varlığı en iyi piyasa fiyatından almak veya satmak için verilen bir talimattır. Bir al-sat işlemini hemen gerçekleştirmek istediğinizde piyasa emri verirsiniz. Bu emir türü genellikle traderlar tarafından kullanılır; emirler tipik olarak (ancak her zaman değil), piyasada yeterli likidite olduğunda anında tamamlanır.
Piyasa emirleri, platformların bir varlığı trader tarafından belirlenen fiyattan satın almasına veya satmasına yönelik bir talimat olan limit emirlerin alternatifidir. Piyasa emirlerini anlamak, bilinçli bir işlem stratejisinin olmazsa olmazıdır. Bu makalede, piyasa emrinin ne olduğunu, piyasa emirlerinin nasıl işleyiş gösterdiğini ve bu emir türünün avantajları ile dezavantajlarını derinlemesine inceleyeceğiz.
Genel Bakış
Piyasa emri, bir pozisyonu mevcut piyasa fiyatından anında açmaya yönelik bir talimattır. Bu emir türü anında tamamlanmayı amaçlasa da fiyat oynaklığı ve likidite gibi faktörler nedeniyle bu garanti edilmez.
Limit emirlerde olduğu gibi piyasa emirlerinde de pozisyonunuz için bir giriş fiyatı belirlemeniz gerekmediğinden, bu emir türü kripto al-sat işlemlerine basitlik ve hız getirir.
Piyasa emirlerinde; tamamlanma fiyatı, slipaj ve daha yüksek ücret olasılığı üzerinde kontrol sahibi olmama gibi sınırlamalar vardır.
Piyasa emriyle işlem yaparken, mevcut fiyat oynaklığının yanı sıra seçtiğiniz al-sat platformunun işlem gerçekleştirme hızını ve emir defteri derinliğini anlayıp hesaba katmak önemlidir. Bu faktörler, bir işlem açarken tamamlanma fiyatını ve dolayısıyla potansiyel olarak elde edilebilecek kazançları etkileyebilir.
Piyasa Emirlerini Anlamak Neden Önemlidir?
Piyasa emirlerini ve bunların kullanılacağı doğru koşulları anlayarak, değişken piyasa koşullarına tepki verme konusunda daha iyi donanıma sahip olursunuz; ki bu da, kriptonun doğasında var olan fiyat oynaklığı göz önüne alındığında önemli bir güçtür. Ayrıca bu tür emirlerin nüanslarını anladığınızda, piyasa emirlerini mi limit emirleri mi kullanacağınıza ve hangisini ne zaman kullanacağınıza karar vermek için de daha iyi donanıma sahip olursunuz.
Bu emir türleri hakkında bilgili olmak, teknik analiz (TA) yoluyla tespit ettiğiniz başarılı işlem fırsatlarını kaçırmamanıza yardımcı olabilir. Bu emir türünün ne kadar yaygın olduğu göz önüne alındığında, al-sat işlemlerinde yeniyseniz piyasa emirlerini anlamak ilk derslerinizden biri olmalıdır.
Piyasa Emirlerinin İşleyişi Nasıldır?
Bir piyasa emrini tamamlamak için, seçtiğiniz işlem platformunda “Satın Al” veya “sat” seçeneğini seçmeniz yeterlidir. Fiyatların yükselmesi beklendiğinde alış piyasa emri verilirken, fiyatların düşeceğine inanıldığında satış piyasa emri verilir. Hangisini seçtiğinize bağlı olarak al-sat platformu, söz konusu varlığın alıcısını veya satıcısını bulmak için hemen işe girişir ve emrinizi mevcut en iyi piyasa fiyatından gerçekleştirir. Piyasada ne kadar çok likidite varsa platformun işlemi tamamlaması da o kadar kolay olacaktır.
Piyasa emirleri, yeni pozisyonlar açarken size hız ve basitlik sunar; böylece işlem stratejinizin güvenle ve hassas bir şekilde uygulanmasını destekler.
Piyasa Emri Türleri
Yukarıda açıklandığı üzere, alış ve satış emirleri olmak üzere iki tür piyasa emri vardır. Hangisini seçeceğinize ilişkin kararınız çeşitli faktörlere bağlıdır.
Bunların ilki, bir varlığın fiyatının yükseleceği veya düşeceğiyle ilgili kesin olmayan sinyalleri görmek için yaptığınız teknik analizdir. İkincisi, piyasa duyarlılığıdır. Başka bir deyişle, alış ağırlıklı piyasa veya satış ağırlıklı piyasa traderları genellikle varlığa dair beklentilerle ilgilenir; ki bu da fiyat hareketlerini etkileyebilir. Üçüncüsü ise pozisyonu açık tutmayı planladığınız zaman dilimidir. Fiyatların genellikle yükseldiği alış ağırlıklı piyasalarda bile, fiyatlar kısa vadede dalgalandıkça satış piyasa emirleriyle başarılı olma fırsatları söz konusudur.
İki temel risk yönetim aracı olan zarar durdur (ZD) veya kâr al (KA) talimatı uygulayarak da alış veya satış piyasa emrini tamamlayabilirsiniz. ZD emri ayarlamak, fiyatın beklentilerinize ters hareket etmesi durumunda al-sat platformunuzun işlemi otomatik olarak belirli bir fiyattan kapatmasını sağlayarak daha fazla kaybı önler. Öte yandan KA, fiyatlar yükseldiğinde (alış emri bağlamında) veya düştüğünde (satış emri bağlamında) ve böylece piyasa emri pozisyonunuzda kazanç oluştuğunda işlemi otomatik olarak kapatmaya yönelik bir talimattır.
Piyasa Emrinin Avantajları
Neredeyse Anında Tamamlanma
Daha önce de belirtildiği gibi, piyasa emri verildiğinde, al-sat platformu emri mümkün olan en kısa sürede gerçekleştirmeye çalışarak o anda size mümkün olan en iyi fiyatı verir. Fiyatların hızlı değişebildiği ve slipaj (işlemin beklenen fiyatı ile gerçekleştiği asıl fiyat arasındaki fark) nedeniyle kazançlarınızın düşebildiği kripto piyasalarında bu çok güçlü bir işlevdir.
Emrin Tamamlanma İhtimalinin Yüksek Olması
Piyasa emrinizin tamamlanacağının garantisi olmasa da, limit emirle karşılaştırıldığında bu olasılığın daha yüksek olduğu söylenebilir. Piyasa emrinizi tamamlamak için platformun, işleminizin karşı tarafını doldurmak için bir alıcı veya satıcı bulması yeterlidir. Bu nedenle birçok trader, kripto al-sat işlemleri yapmak için borsa seçerken yüksek likidite arayışındadır.
Daha Basit Emir Verme Süreci
Piyasa emri verme süreci basit olup, alış veya satış seçimi yapmanızı gerektirir. Piyasa emri vermek basit bir iş olsa da, emir verme kararı hem dikkatli hem de kapsamlı bir teknik analiz ve araştırma sürecine (ki bu süreç emir vermek kadar basit değildir) dayanarak verilmelidir. İşte bu kolaylık, bu emir türünü özellikle de yeni başlayan traderlar için cazip hâle getirir. Piyasa emri, yeni traderların pozisyon açmalarına, aktif olarak al-sat yapmalarına ve becerilerini yönetilebilir bir şekilde geliştirmelerine olanak tanır.
Piyasa Emrinin Dezavantajları
Fiyat Üzerinde Daha Az Kontrol
Bir piyasa emri mevcut piyasa fiyatından tamamlandığı hâlde fiyatlar her zaman dalgalı olduğundan, pozisyonunuzun tam olarak hangi fiyattan açılacağı üzerinde tam kontrole sahip olmazsınız. Bu durum, varlık değerlerinin hızlı bir şekilde yükselip düşebileceği ve sonuçta avantajsız fiyatlara neden olabileceği yüksek oynaklık dönemlerinde sorun olabilir.
Slipaj İle Karşılaşma İhtimali
Piyasa emri işlemlerinde karşılaşılan kontrol eksikliğiyle ilişkili olarak, slipaj sorunu da söz konusudur. Slipaj, bir varlığın beklenen fiyatı ile emir gerçekleştirildiğinde gördüğünüz asıl fiyat arasındaki farkı ifade eder. Slipaj; düşük likiditeden, yüksek fiyat oynaklığından ve mevcut likiditeyi belirli bir fiyat seviyesinde tüketen büyük bir işlem yapılmasından kaynaklanabilir.
Potansiyel Olarak Daha Yüksek Ücretler
Daha yüksek ücretler, bazen piyasa emirlerinde karşılaşılan bir diğer dezavantajdır. Bunun nedeni, piyasa emirleri veren traderların “piyasa alıcı” olarak kabul edilmeleri, yani borsadan likidite almalarıdır. Öte yandan, “yapıcı” ifadesi genellikle limit emir veren traderlar için kullanılır. Bunun nedeni bu traderların piyasaya likidite sağlıyor olarak görünmeleridir. Söz konusu traderlar piyasa yapıcı olarak da adlandırılır.
Piyasa Emirlerini Kullanırken Göz Önünde Bulundurulması Gereken Faktörler
Piyasa Oynaklığı
Nihai tamamlanma fiyatının üzerinde kontrol sahibi olunmaması nedeniyle birçok kişi, piyasa emri verirken dikkate alınması gereken en önemli faktörlerden birinin fiyat oynaklığı olduğu konusunda hemfikirdir. Fiyat oynaklığı yüksekse, ekstra kontrol olanağı nedeniyle limit emirlerin daha iyi bir seçenek olup olmadığını göz önünde bulundurun.
Gerçekleştirme Hızı
Seçtiğiniz al-sat platformunun işlem gerçekleştirme hızı, tamamlanma sırasındaki nihai fiyat üzerindeki etkisi nedeniyle dikkate alınması gereken bir diğer faktördür. Yüksek fiyat oynaklığı ve düşük gerçekleştirme hızı, yüksek slipaja yol açarak potansiyel olarak kazançlarınızı düşürebilir.
Emir Defteri Derinliği
Fiyat oynaklığı ve likidite ile ilgili olan başka bir faktör de emir defteri derinliğidir. Derin bir emir defteri, teoride daha az değişken fiyatlara ve daha düşük slipaj riskine işaret eden yüksek likiditeyi gösterir. Ayrıca büyük bir işlem yapmayı planlıyorsanız, bu işlemin varlık fiyatını nasıl etkileyeceğini daha iyi anlamak için emir defteri derinliğini de kontrol edebilirsiniz. Genel olarak, derinlik ne kadar düşükse büyük bir emrin etkisi de o kadar büyük olur.
Piyasa Emirlerini Kullanırken Kaçınılması Gereken Yaygın Hatalar
Zarar Durdur Stratejisini Kullanmamak
Piyasa emirleri, giriş fiyatı tanımlama gereksinimi olmadığından sıklıkla tercih edilse de zarar durdurma stratejisini ihmal etmemek önemlidir. Zarar durdur stratejisinin kullanımı, fiyatların beklentilerinize ters hareket etmesi hâlinde kayıplarınızı en aza indirebilir. Zarar durdur emrinin hangi noktada verileceğinin kararı, risk toleransınıza ve geniş piyasa oynaklığına bağlıdır. Riskten kaçınan traderlar tamamlanma fiyatının sadece %1 altında veya üstünde (alış ya da satış emri verilmesine bağlı olarak) olan bir zarar durdur emri ayarlayabilir, daha güçlü risk iştahı olanlar ise bu oranı %20’ye kadar çıkarabilirler.
Teknik Analizi Sıkça Yapmamak
Teknik analiz, pozisyonun sona erene kadar bir kez yapıp bıraktığınız bir aktivite olmamalıdır. Piyasa ve piyasayı etkileyen güçlerin sürekli değiştiği düşünüldüğünde teknik analizi sık sık tekrarlamak akıllıca olacaktır, böylece bir sonraki hamleniz için hazırlıklı olursunuz. Analiz sonucunda örneğin, piyasadaki değişim nedeniyle açık bir işlemin süresini değiştirmeniz gerektiğini belirleyebilirsiniz. Bu sayede hem kazançları garantiye alabilir hem de sonradan farklı bir noktadan giriş yapmak için yeterli varlık miktarına ulaşabilirsiniz.
Duygulara Dayalı Al-Sat Yapmak
Piyasa emirleri piyasaya anında girişe izin verebilir; ancak bu kolaylık, duygulara dayalı al-sat yapmanız anlamına gelmemelidir. Heyecan verici bir fiyat artışı kaçırılmaması gereken istikrarlı bir yükseliş eğilimine işaret etse de, mantığı ve kanıtları temel alarak al-sat yapmak çok önemlidir. Ayrıca, asla kaybetmeye hazırlıklı olduğunuzdan daha fazla miktarda al-sat yapmayın.
Piyasa Emirlerine Gereğinden Fazla Güvenmek
Piyasa emirlerini kendinizden emin bir şekilde kullanmak faydalı olsa da, alternatif bir yaklaşımın al-sat başarınız için daha faydalı olduğu zamanlar söz konusu olabilir. Her durumda, diğer emir türleri ve stratejik yöntemler hakkında daha fazla bilgi edinmenizi tavsiye ederiz. Böylelikle, piyasa değişimlerine dikkatlice düşünülmüş bir yaklaşımla yanıt vermek için mümkün olduğunca hazırlıklı olursunuz.
Piyasa Emri Örnekleri
Bir traderın, 0,50 $’dan işlem gören bir tokenden 200 $ değerinde al-sat yapmak amacıyla, satış yönlü bir piyasa emri gerçekleştirdiğini varsayalım. Token ve genel olarak piyasa istikrarlı durumda olup, al-sat platformundaki likidite de yüksektir. Trader, satış yönlü bir piyasa emri verir ve 0,52 $’lık gerçekleşme fiyatı platform tarafından onaylanır. Beklenen fiyatta küçük bir artış yaşanmış olsa da slipaj çok düşüktür ve söz konusu trader, token değerinde düşüş yaşanacağına inandığı için bu durumdan memnundur.
Bir traderın, 0,50 $’dan işlem gören bir alt coinden 300 $ değerinde al-sat yapmak amacıyla, alış yönlü bir piyasa emri gerçekleştirdiğini varsayalım. Alt coin fiyatları tüm hafta boyunca aşağı yönlü hareket ettiğinden trader, dip fiyattan satın alma fırsatı olduğunu fark eder. Emir verilir, ancak platformdaki düşük likidite nedeniyle, gerçekleşme fiyatı beklenmedik bir şekilde token başına 0,60 $’a yükselir. Slipaj nedeniyle bu emir, traderın başlangıçta al-sat işlemiyle elde etmeyi umduğu 600 token yerine yalnızca 500 token satın alınmasıyla sonuçlanacaktır.
Bu örnekler, değişen koşullarda piyasa emirlerini kullanırken, fiyatlar üzerinde tam kontrole sahip olmamanın işlemlerin başarısını etkileyebileceğini göstermektedir.
Son Sözler
Piyasa emri, kripto işlemlerinde pozisyon açmanın en yaygın yollarından biridir. Bu nedenle, günümüzde mevcut olan diğer kripto araçları bağlamında, tüm deneyim seviyelerindeki traderlar için bu emir türünün anlaşılması çok önemlidir. Piyasa emirlerinde amaç, neredeyse anlık olarak ve güncel piyasa fiyatına olabildiğince yakın bir al-sat işlemi yaparak kripto al-sat stratejinize hız ve basitlik kazandırmaktır.
Piyasa emrinin bazı sınırlamaları olsa da, etkili risk yönetimi uygulayarak işlemlerinizi fiyat oynaklığından kısmen koruyabilir ve başarı şansınızı artırabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Piyasa emri, bir işlemi mevcut piyasa fiyatına mümkün olduğunca yakın bir fiyattan tamamlamaya yönelik talimattır. Traderlar, “alış” veya “satış” pozisyonunu seçerken piyasa emrini kullanabilirler.
Piyasa emirleri mevcut piyasa fiyatından (veya buna yakın bir fiyattan) neredeyse anında işlem açmanıza izin verir; limit emirler ise emir tamamlanma fiyatını belirlemenize izin verir. Al-sat platformu yalnızca bu fiyata ulaşıldığında limit emri tamamlayacaktır. Ancak limit emrinde, ilgili kripto belirlediğiniz fiyata hareket etmezse emir gerçekleştirilmeyecektir.
Her bir emir türünün belirli avantajları ve dezavantajları söz konusu olduğundan, hangisinin diğerinden daha iyi olduğunu belirlemek mümkün değildir. Bunun yerine, her emir türünü nasıl ve ne zaman kullanacağınızı anlamanız akıllıca olacaktır. Böylece bir trader olarak uyum sağlama becerinizi en üst düzeye çıkarabilir ve başarı şansınızı artırabilirsiniz.
Piyasa emrinin en önemli risklerinden biri, alacağınız nihai fiyat üzerinde kontrol sahibi olmamanızdır. Bu kontrol eksikliği potansiyel kazançlarınızı etkileyebilir. Beklediğiniz fiyat ile aldığınız fiyat arasındaki farka slipaj denir. Slipaj, piyasa likiditesinin düşük olmasından kaynaklanabilir. Diğer bir risk ise, “piyasa alıcı” kabul edilmeniz nedeniyle (başka bir deyişle piyasadan likidite çıkardığınızdan), daha yüksek işlem ücretleriyle karşılaşılabilmesidir.
