Lightning Network, Bitcoin’in Hız ve Ölçeklenebilirlik Sorunlarını Nasıl Çözebilir?
Ordinals ve BRC-20 tokenlerinin çıkışı, Bitcoin topluluğunda hararetli tartışmalar çıkmasına neden oldu. Bir yanda, bu yeniliklerin Bitcoin blok zincirine getirdiği yenilikleri kutlayanlar oldu. Diğer yanda ise gas ücretlerindeki artıştan, işlem sürelerinin uzamasından ve değerli blok alanlarının Ordinals ve BRC-20 tokenleri tarafından kapatılması potansiyelinden endişe eden bir grup oluştu.
Çoğu BRC-20 tokeni; token oluşturmak, dağıtmak ve transfer etmek için JavaScript Object Notation (JSON) verilerinin ordinal inscription’larını kullanır. Ancak bu yöntemde işlem ücretleri ikili kod kullanmaya kıyasla çok daha pahalı olduğu için geliştiriciler bu durumu eleştirmektedir.
Bitcoin, özellikle ölçeklenebilirlik konusunda daha önce benzer sorunlar yaşadı ve tartışmalara yol açtı. Örneğin, geçmişte Bitcoin ağındaki işlemlerin tamamlanması birkaç dakika ila birkaç saat arasında sürebilirdi ve ayrıca gas ücretlerinin de yüksekti.
İyi haber ise Lightning Labs; ağ tıkanıklığını azaltmayı, gas ücretlerini düşürmeyi ve BRC-20’yi Bitcoin’in bazı zorluklarını çözmeye yardımcı olan bir diğer gelişme olan Lightning Network’e bağlamaya yardımcı olmayı amaçlayan ve şu anda Taproot Varlık Protokolü olarak adlandırılan Taro’nun yeni sürümünü kısa süre önce kullanıma sundu.
2018 yılında, işlemleri daha hızlı, ucuz ve verimli hâle getirmek için bir Katman 2 ödeme protokolü olan Lightning Network kullanıma sunuldu.
Lightning Network’ü platformuna kusursuz bir şekilde entegre eden OKX, bu ağı benimseyen büyük borsalardan biridir. Bu ileri görüşlü hamle, kullanıcılarımızın yıldırım hızında para yatırma ve çekme işlemleri yapmalarını sağlayarak daha sorunsuz ve verimli bir deneyim sunar.
Ürün Pazarlama ekibimizden Will, OKX ile Lightning Network’ü kullanarak nasıl Bitcoin yatırıp çekebileceğinizi anlatan bir eğitim videosu hazırladı. Şimdi bu konuda daha fazla bilgi edinelim.
Lightning Network Nedir?
Lightning Network, işlemlerinizi güçlendirmek için tasarlanmış yenilikçi bir ödeme protokolüdür. Bitcoin blok zinciri yaptığınız işlemlerin tüm ağ tarafından kaydedilmesi gerekir ve bu da zaman alır. Lightning Network, kullanıcıların doğrudan birbirleri arasında özel ödeme kanalları oluşturmalarına olanak tanıyarak her işlemin tüm ağda yayınlama gerekliliğini aşarak zamandan tasarruf sağlar.
Örneğin, bir arkadaşınıza bir miktar Bitcoin göndermek istediğinizi varsayalım. İkiniz de Lightning Network’e girip özel bir kanal açabilirsiniz. Kanal açık olduğunda, her işlemi blok zincirinde kaydetmenize gerek kalmadan birlikte sınırsız sayıda işlem gerçekleştirebilirsiniz.
Bu zincir dışı işlemler yalnızca kanala dâhil olan taraflarca bilinir, böylece gizlilik sağlanır ve ana blok zincirinin üzerindeki yükü azalır. Lightning Network, varlıkların uygun bir şekilde ödenmesini sağlamak için siz ve özel kanalınıza davet ettiğiniz kişiler arasında güven oluşturmak için akıllı sözleşmeler kullanır.
İşlemler tüm Bitcoin ağından onay gerektirmeden ödeme kanalı içinde işlenebildiği için anında ödeme yapılabilir ve ölçeklenebilirlik artar. Böylece işlem ücretleri önemli ölçüde azalırken Bitcoin ağının genel hızı ve verimliliği de artar.
Bitcoin blok zincirindeki ağ tıkanıklığı nedeniyle, arkadaşınıza göndermeye çalıştığınız miktardan daha fazla gas ücreti ödeyebilirsiniz. Lightning Network, Bitcoin mikro ödemeleri için de etkili bir çözümdür.
Daha önce de belirtildiği gibi Lightning Network, mevcut Bitcoin altyapısıyla sorunsuz bir şekilde entegre olan bir Katman 2 çözümü olarak çalışır. Temel Bitcoin protokolünü değiştirmek yerine, kendisiyle paralel olarak çalışan ekstra bir katman oluşturur.
Lightning Network ve Lightning Labs’in farklı kuruluşlar olduğunu belirtmek gerekir. Her ikisi de Lightning teknolojisiyle ilişkili olsa da farklı amaçlara hizmet ederler. Lightning Network, merkeziyetsiz ödeme protokolünün kendisini ifade eder. Lightning Labs ise Lightning Network’ün sürdürülmesinden ve ağ teknolojisinin geliştirilmesinden sorumludur. Lightning Network’ün geliştiricileri, Lightning Network protokolünün bir uygulaması olan LDN’yi yarattı. LDN, geliştiricilerin ve kullanıcıların Lightning Network ile etkileşim kurmalarına olanak tanıyan bir yazılım çerçevesi görevi görür. Bunlar aynı zamanda Taproot Assets Protokolünü geliştiren kişilerdir.
@Lightning Twitter hesabı da Lightning Network protokolüne değil, Lightning Labs’e aittir.
Lightning Labs Taproot Varlık Protokolü
Lightning Labs, yakın zamanda kullanıcıların Bitcoin blok zincirinde yeni varlıklar oluşturmaları için daha verimli bir yöntem sunmayı amaçlayan Taproot Assets Protokolünü duyurdu. Ayrıca protokol, 8 Mart 2023’te kimliği bilinmeyen “Domo” takma adlı geliştiricinin yayınladığı BRC-20 token standardından sonra, Bitcoin ağının süregelen sorunlarından biri olan ağ tıkanıklığını önlemek için “olabildiğince zincir dışı” çalışıyor.
Kullanıcılar Taproot Varlık Protokolü sayesinde BRC-20 varlıklarını Lightning Network’e sorunsuz bir şekilde entegre edebilirler. Bu da sıfırdan yeni bir ekosistem başlatmak yerine cüzdanların, borsaların ve tüccarların kolayca aktarılabileceği ve sürecin herkes için kolaylaştırılabileceği anlamına geliyor. Bu gelişme, Bitcoin ağının kullanılabilirliğini ve ölçeklenebilirliğini artırmak için büyük umut vaat ediyor.
Lightning Network Nerelere Entegre Edildi?
Lightning Network, çeşitli kripto para ve bunun ötesindeki büyük oyuncuların teknolojiyi entegre etmesiyle birlikte hem işlevsellik hem de kabul görme açısından büyümeye devam ediyor. Hem OKX hem de Binance, kullanıcılara Lightning Network aracılığıyla BTC ödemelerini gerçekleştirme seçeneği sunarak işlemleri tamamlarken benzersiz bir hız sunuyor.
Coinbase’in de BTC ödemeleri için Lightning Network’ü platformuna eklemek istediği belirtiliyor. Kraken, Bitfinex, River Financial ve CoinCorner ise ağı kendi platformlarıyla entegre etti. Bu arada, Temmuz 2023'te Lightning Labs, Bitcoin'i yapay zekâ ve ChatGPT gibi büyük dil modelleri ile entegre eden yeni bir geliştirici araçları paketi duyurdu. Artık bu teknolojiler, Lightning Network üzerinden ve zincir üstünden Bitcoin tutabilir, alabilir ve gönderebilir.
Ayrıca 2023 yılında Google Cloud, Lightning-as-a-Service sağlayıcısı Voltage ile iş birliği yaparak kendi barındırma kapasitesini artırdı ve Voltage’ın küresel kapsamını genişletti. Bu iş birliği ile Voltage kullanıcılarının Google Cloud aracılığıyla dünyanın herhangi bir yerinde Bitcoin Lightning düğümleri oluşturmalarına olanak tanındı. Böylece alternatif seçeneklere kıyasla daha ucuz ve ultra hızlı ödeme işlemleri mümkün oldu. Voltage’ın müşteri tabanının merkezinde ödeme işlemleri yer aldığından, Google Cloud iş birliği ağ etkinliğini artırmaya yardımcı olabilir ve daha fazla oyuncuyu Lightning Network’e yönlendirebilir.
Bu gelişmeler ve ortaklıklar, Lightning Network’ün temel uygulamalarının ötesindeki çok yönlü yapısını ve daha geniş potansiyelini vurguluyor ve ağın daha fazla büyüyebileceğini işaret ediyor.
Lightning Network’ün Avantajları
Lightning Network, kullanıcılara yüksek işlem hızı ve düşük gas ücretleri sunarak, özellikle BRC-20 ve Ordinals çevresinde oluşan heyecan ile dikkat çekiyor. Ancak ağın avantajların bunların da ötesindedir.
Hız: Lightning Network işlemleri saniyeler içinde onaylanır ve Bitcoin blok zinciri işlemlerinden önemli ölçüde daha hızlıdır.
Maliyet: Lightning Network işlemleri genellikle Bitcoin blok zinciri işlemlerinden çok daha uygun maliyetlidir.
Gizlilik: Lightning Network işlemleri, Bitcoin blok zinciri işlemlerine kıyasla gelişmiş gizlilik sunar.
Lightning Network’ün Sınırlı Olduğu Alanlar
Lightning Network, arkasında özel bir geliştirici ekibine ve takipçilere sahip olmakla birlikte, bilmeniz gereken bazı yetersizlikler de barındırır. Bu nedenle, bir protokole dâhil olmadan önce kendi araştırmanızı yapmanız önemlidir.
Likidite: Lightning Network’ün karşı karşıya olduğu temel zorluklarından biri likidite almaktır. Şu anda, kullanıcılar başka bir kullanıcının düğümünden varlık likiditesi alana kadar ağ üzerinden varlık alamazlar.
Kanal Kapasitesi: Lightning Network’ün ödeme kanalları, her kanal içindeki işlemlerin boyutunu sınırlayan bir maksimum varlık kapasitesine tabidir.
Ağ Yönlendirme: Lightning Network genişledikçe, işlemler için katılımcılar arasında verimli yollar bulmak giderek daha karmaşık hâle gelir. Bu da işlemlerin yavaşlamasına veya başarısız olmasına neden olabilir.
Güvenlik: Lightning Network, bilgisayar korsanlarının bir kullanıcının düğümünü ele geçirmesi hâlinde varlık hırsızlığı yapılabilmesi gibi bazı güvenlik riskleri taşır.
Sonuç
Lightning Network, Bitcoin’in kullanışlılığını ve erişilebilirliğini artırma potansiyeline sahip umut verici bir teknolojidir. Sürekli olarak geliştirilmeye devam eden bu teknoloji, daha hızlı ve daha uygun maliyetli işlemlere yönelik ihtiyacı gidermektedir.
Ancak, gelişmekte olan herhangi bir teknoloji gibi bu ağın da geniş çapta benimsenmeden önce dikkat edilmesi ve çözülmesi gereken bazı sınırlamaları vardır. Lightning Network geliştikçe, daha verimli ve ölçeklenebilir bir blok zinciri ekosistemine katkı sağlayacağı söylenebilir.
Sorumluluk Reddi
BU MAKALE SADECE BİLGİLENDİRME AMACIYLA SUNULMUŞTUR. YATIRIM, VERGİ VEYA HUKUK İLE İLGİLİ TAVSİYE VERME AMACI TAŞIMAMAKTA OLUP DİJİTAL VARLIKLARIN ALINIP SATILMASINA VEYA BU VARLIKLARIN ELDE TUTULMASINA YÖNELİK BİR TEKLİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMEMELİDİR. SABİT COİNLER DE DÂHİL OLMAK ÜZERE TÜM DİJİTAL VARLIKLAR YÜKSEK DERECEDE RİSK İÇERİR, BÜYÜK FİYAT DALGALANMALARI SERGİLEYEBİLİR VE HATTA TAMAMEN DEĞERSİZ HÂLE GELEBİLİR. DİJİTAL VARLIKLARLA AL-SAT YAPMANIN VEYA BU VARLIKLARA SAHİP OLMANIN SİZİN İÇİN UYGUN OLUP OLMADIĞINI, KENDİ FİNANSAL DURUMUNUZA GÖRE DİKKATLİCE DEĞERLENDİRMENİZ GEREKLİDİR. KİŞİSEL DURUMUNUZ VEYA KOŞULLARINIZA İLİŞKİN SORULARINIZ İÇİN LÜTFEN KENDİ HUKUK/VERGİ/YATIRIM UZMANINIZA DANIŞIN.
