Fantom (FTM): Sonic Geçiş Katalizörü

Kripto alanındaki orijinal 1. katman blok zincirlerinden biri olan Fantom, 2018’deki çıkışından bu yana çok sayıda yükseliş ve düşüş yaşadı. Giderilemeyen benimsenme endişelerine rağmen, kurucu ortak Andre Cronje ve kâr amacı gütmeyen Fantom Vakfı, Sonic’in yarattığı heyecan sayesinde Fantom’un küllerinden yeniden doğmasını sağlamayı başardı. Sonic olarak yeniden markalaşan Fantom, gelişmiş ölçeklenebilirliği sayesinde kendisini blok zinciri dünyasında önemli bir katılımcı olarak konumlandırmayı başardı.

Fantom’dan Sonic’e geçiş, geniş çapta benimsenmeyi teşvik etmek için gereken katalizör olacak mı? Fantom blok zincirinin temellerinden Sonic ağ yükseltmesinin getirdiği potansiyel iyileştirmelere kadar, Fantom’un ve FTM coininin ne olduğunu anlamak için bilmeniz gereken her şeyi bu makalede bulabilirsiniz.

Genel Bakış

• Fantom, benzersiz Lachesis fikir birliği mekanizmasıyla Opera ana ağında çalışan, hızlı ve düşük maliyetli işlemler için tasarlanmış yüksek performanslı bir 1. katman blok zinciridir ve yüksek verim, hızlı işlem tamamlama özelliği ve düşük işlem ücretleri sunar.

• Lachesis fikir birliği mekanizması yüksek ölçeklenebilirlik, hızlı işlem tamamlama özelliği ve gelişmiş güvenlik sunmak için asenkronize Bizans Hata Toleransı’nı Yönlü Çevrimsiz Çizge mimarisiyle birleştirir.

• Geliştiriciler, Ethereum Sanal Makinesi uyumluluğu sayesinde mevcut Ethereum projelerini Fantom’a kolayca aktarabilir. Bu, kodu yeniden yazmadan daha yüksek hızlar ve daha düşük maliyetlerin kapısını açar.

• Yaklaşan Sonic geçişi, Fantom Sanal Makinesi (FVM) ile ölçeklenebilirliği artırmayı ve böylece merkeziyetsizliği ve güvenliği korurken işlem verimini 2.000 TPS’ye çıkarmayı vaat etmektedir.

• FTM stake etme, yönetişim ve ücretler için merkezî rolünü sürdürmeye devam ederken, “S” token, Sonic ana ağı kullanıma girdiğinde optimize edilmiş zincirler arası yetenekler ve daha hızlı, daha uygun maliyetli işlemler sağlayarak Sonic’in yerel tokeni olacaktır.

Fantom Nedir?

Fantom, merkeziyetsiz uygulamalar (DApp) ve dijital varlıklar için hızlı ve düşük maliyetli çözümler sunmak üzere tasarlanmış Yönlü Çevrimsiz Çizge (DAG) mimarisi üzerine kurulu yüksek performanslı bir 1. katman blok zinciri platformudur. Fantom, çeşitli 1. katman blok zincirleri arasında, neredeyse anında işlem tamamlama özelliği ve düşük ücretler sağlayan benzersiz Lachesis fikir birliği mekanizmasıyla öne çıkar. Fantom şu anda Fantom ekosistemine güç sağlayan temel blok zinciri ağı olarak işlev gören Opera ana ağı üzerinde çalışmaktadır. Son zamanlarda, traderlar ve DeFi kullanıcılarının gelecekte neler olacağına dair heyecan duyduğu bir dönemde merakla beklenen Sonic geçişi, Fantom hakkında son zamanlarda yapılan tartışmaların çoğuna katkıda bulundu.

1. Katman Blok Zincirlerine Bakış

Fantom, 1. katman bir blok zinciri olarak çalışır, yani işlemleri ve verileri kendi ağı üzerinde işleyen bağımsız bir blok zinciridir. Ethereum gibi mevcut blok zincirlerinin üzerinde çalışan 2. katman çözümlerinin aksine, 1. katman blok zincirleri, kendi temel altyapılarını sunarak yüksek ücretler ve yavaş işlem hızları gibi sorunları çözmeyi amaçlar. 1. katman blok zincirleri dünyasında Fantom, Solana ve Sui gibi projelerle rekabet etmektedir. Fantom’u diğerlerinden ayıran şey, merkeziyetsiz ağlarda tipik olarak karşılaşılan yüksek maliyetlere gerek olmadan yüksek verim ve ölçeklenebilirlik sağlamaya odaklanmasıdır.

Fantom’un Geçmişi ve Gelişimi

2018’de kullanıma sunulan Fantom net bir misyonla yola çıktı. Bu misyon, birçok mevcut blok zincirini sıkıntıya düşüren ölçeklenebilirlik, hız ve güvenlik sorunlarının üstesinden gelmekti. Fantom, merkeziyetsizlikten veya güvenlikten ödün vermeden yüksek performans elde edebilecek bir blok zinciri oluşturmayı hedefleyen Güney Koreli bilgisayar bilimcisi Dr. Ahn Byung Ik tarafından yaratıldı. Ahn, 2019 yılında Fantom’un geleceğini Fantom Vakfı’na ve liderleri Michael Kong ile Andre Cronje’nin ellerine bıraktı. Fantom, yıllar içinde Opera ana ağının getirdiği birçok teknolojik ilerleme sayesinde tanınırlık kazandı. Bu başarıların arasında, mimarisinin merkezinde yer alan Lachesis fikir birliği mekanizması öne çıkmaktadır.

Fantom Nasıl Çalışır? Lachesis Fikir Birliği Mekanizmasının Açıklaması

Daha önce de bahsedildiği üzere, Fantom başlangıçta blok zinciri üçlü çıkmazını (ölçeklenebilirlik, güvenlik ve merkeziyetsizliği dengeleme zorluğu) çözmek için yaratıldı. Fantom, yüksek derecede güvenlik ile işlemlerin sadece saniyeler içinde onaylanmasına olanak tanıyan benzersiz Lachesis fikir birliği mekanizması aracılığıyla bu dengeyi elde ettiğini iddia etmektedir.

Fantom’un Opera ana ağının nasıl çalıştığını detaylarıyla açıklamak için, ana ağın çeşitli bileşenlerini ve bunların bir araya gelerek, bir ölçeklenebilirlik devi olan Fantom blok zincirini nasıl oluşturduklarını inceleyeceğiz. Kısaca, Lachesis, asenkronize Bizans Hata Toleransı (aBFT) ile DAG mimarisini bir araya getirmektedir. Lachesis’i tam olarak anlamak için öncelikle temel bileşenlerini çözelim.

• Yönlü Çevrimsiz Çizge: Doğrusal bir blok zinciri kullanan geleneksel blok zincirlerinin aksine, DAG mimarisine sahip bir ağ, ağa aynı anda birden fazla blok eklenmesine olanak tanıyan bir veri modelleme ortamı oluşturur. Bu, daha hızlı işlem gerçekleştirme ve daha düşük gecikme süresi sağlar.

• Asenkronize Bizans Hata Toleransı: aBFT fikir birliği algoritması, bazı düğümler kötü niyetli veya hatalı olsa bile ağın güvenilir bir şekilde çalışmasını sağlar. Bunu, düğümlerin işlemlerin geçerliliğini bağımsız olarak doğrulamasına ve gerçek zamanlı olarak doğrudan iletişim gerektirmeden fikir birliğine varmasına olanak sağlayarak başarır.

Lachesis Nasıl Çalışır?

Lachesis mekanizmasında, her düğüm, işlemlerini içeren ve DAG’deki önceki olaylara ve bloklara referans veren bir olay oluşturur. Bu referanslar, her olayın ve blokun ağda benzersiz bir pozisyona sahip olduğu bir DAG oluşturur.

Bir düğüm yeni bir blok aldığında, işlem geçerliliğini kontrol ederek yeni blokun geçerliliğini doğrular; bu doğrulama işleminde, ağın düğümü bloka dâhil edilen işlemlerin geçerli olmasını ve herhangi bir ağ kuralını ihlal etmemesini sağlar. Düğüm ayrıca, blokun önceki bloklara doğru referans vermesini ve DAG mimarisinin çevrimsiz kalmasını kontrol eder.

Bir blok geçerli kabul edildiğinde, düğüm onu yerel DAG kopyasına ekler ve blok anında onaylanır. Zaman içinde, ağa daha fazla blok eklendiğinde, doğru işlem sırası konusunda bir fikir birliği ortaya çıkar. Bu fikir birliği, bağımlılıklarına göre doğru blok sırayı belirleyen topolojik sıralama adlı bir süreç aracılığıyla elde edilir.

Fantom’un Temel Avantajları

• Yüksek ölçeklenebilirlik: DAG mimarisi, işlemlerin paralel olarak işlenmesine olanak tanıyarak Fantom’un bir saniyede çok sayıda işlem gerçekleştirmesini sağlar.

• Hızlı işlem tamamlama özelliği: Lachesis, kullanıcılar için bekleme sürelerini azaltarak neredeyse anında işlem onayı sağlar.

• Güvenlik: aBFT algoritması, kötü amaçlı düğümlerin varlığı hâlinde bile ağın saldırılara karşı direncini destekler.

• Merkeziyetsizlik: Lachesis, düğümlerin bağımsız olarak fikir birliğine varmasına olanak tanıyarak merkeziyetsizliği teşvik eder ve böylece merkezî bir otoriteye olan bağımlılığı azaltır. Bazı blok zinciri uzmanları Lachesis’in “lidersiz” olduğunu söylerken kastettiği de budur çünkü hiçbir düğüm blokları önerme veya doğrulama konusunda daha fazla etkiye sahip değildir.

Genel olarak, Lachesis, Fantom’un performansını ve güvenliğinin temelinde yatan güçlü bir fikir birliği mekanizmasıdır. Fantom’un DAG ve aBFT kombinasyonu hızlı işlem gerçekleştirme, yüksek ölçeklenebilirlik ve gelişmiş direnç sağlar. Bu da onu, özellikle çok sayıda talep alınan blok zinciri yoğunluğu durumlarında genellikle daha yavaş işlem hızları ve daha yüksek ücretlerin yaşandığı geleneksel blok zincirlerinden farklı kılar. Ayrıca, Fantom Ethereum Sanal Makinesi (EVM) ile de uyumludur; yani, Ethereum üzerinde geliştirme yapan geliştiriciler, uygulamalarını kolayca Fantom’da kullanıma koyarak daha yüksek hızlardan ve daha düşük maliyetlerden yararlanabilirler.

FTM Nedir?

FTM, Fantom blok zinciri ağının yerel kripto para birimidir. Platformun omurgası olarak hizmet eder ve aşağıdakileri içeren çeşitli işlevleri destekler.

• Ağın güvenliği: FTM, Fantom blok zincirinin güvenliğini sağlamaya ve fikir birliğini sürdürmeye yardımcı olan stake için kullanılır.

• Yönetişim: FTM sahipleri, yönetişim kararlarına katılabilir ve ağın gelecekteki gelişimini etkileyebilir.

• Ücretler: FTM, Fantom blok zincirinde işlemlerin gas ücretlerini ödemek için kullanılır.

Esas olarak, FTM, Fantom ekosistemini idare eden, çeşitli işlevlerin çalışmasını mümkün kılan ve güvenlik ile sürdürülebilirliğini sağlayan yakıttır.

FTM Stake ve Doğrulayıcı Gereklilikleri

Stake, Fantom’un güvenlik modelinin önemli bir parçasıdır. Ortalama yaklaşık %6 APR getirisi ve iki haftalık minimum kilitleme süresi ile FTM sahipleri tokenlerini stake edebilir ve karşılığında ödüller kazanabilirler. Stake, kullanıcılara yönetişim hakları vererek önemli protokol değişiklikleri için oy kullanma olanağı da tanır. Fantom teknik belgesine göre, ağın stake mekanizması esnek olacak şekilde tasarlanmıştır ve delegeler daha yüksek ödüller kazanmak için tokenlerini farklı süreler için kilitleme seçeneğine sahiptir.

Ayrıca, Fantom, ağda bir doğrulayıcı olmak için gereken minimum stake edilmiş FTM miktarı için giriş bariyerini düşürmüştür. Geçmişte doğrulayıcılar için 500.000 FTM gerekirken, bu miktar %90 oranında büyük ölçüde düşürülerek doğrulayıcı stake gereklilikleri 50.000 FTM’ye çekilmiştir.

Fantom’un Sonic Olarak Yeniden Markalaşması: Sonic Geçişi

Fantom, kısa süre önce, Fantom’u Ethereum ile uyumlu, yüksek verimli bir 1. katman hâline getirmeyi vaat eden Sonic yükseltmesi ile büyük bir dönüşüme gireceğini duyurdu. Bu, platformun daha hızlı, daha verimli ve daha geliştirici dostu hâle gelme taahhüdünü yansıtmaktadır. Fantom’un Sonic olarak yeniden markalaşma süreci, yalnızca bir isim değişikliği olmanın ötesinde, ağ performansını artırmak ve Opera ana ağının başarısının üzerine inşa etmek tasarlanmış stratejik bir yükseltmedir.

Sonic geçişi, platformun fikir birliği katmanını optimize ederek gecikme süresini ve işlem ücretlerini azaltmaktadır. Bu, özellikle DeFi ve NFT’ler gibi sektörlerde Fantom’u hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için daha çekici hâle getirmektedir. Sonic’in amacı hız, verimlilik ve geliştirici dostu olmaya odaklanarak Fantom’u 1. katman blok zinciri alanında lider bir katılımcı olarak konumlandırmaktır.

Fantom’un Sonic’e Geçişi Geliştiriciler ve Kullanıcılar İçin Ne Anlama Geliyor?

Yukarıda belirtildiği gibi, Sonic geçişi Fantom’a yeni bir verimlilik düzeyi getiriyor. Testnetin hâlâ devam ediyor olmasıyla birlikte, FTM fiyatlarının Eylül 2024’teki yükselişi de heyecanın arttığını gösteriyor. Aralık 2024’te gerçekleşecek Sonic ana ağı lansmanı için heyecanlıysanız Fantom Sanal Makinesi’nin (FVM) getirdiği aşağıdaki dikkat çekici üç iyileştirmeye göz atabilirsiniz.

Geliştirmeye Süper Güç

EVM’nin gelişmiş bir emsali olarak tanımlanan FVM, Fantom blok zincirini devasa ölçeklenebilirliği sayesinde yeni zirvelere taşımayı vaat etmektedir. EVM’lerin saniyede gerçekleştirebileceği işlem sayısı sınırlı olduğu için bu durum kitlesel benimsenmenin önünde engel teşkil edebilecek bir ölçeklenebilirlik darboğazı yaratmaktadır. FVM bu sınırları aşmakta ve yüksek seviyeli kodu daha verimli bir şekilde makine koduna çeviren dinamik çevirme imkânı sunarak teorik maksimum TPS sayısını 2.000’e çıkarmaktadır. Bu özellik, veri işlemlerinin daha verimli şekilde gerçekleştirilmesini sağlayan optimize edilmiş depolama özelliği ile tamamlanmaktadır.

Geliştiriciler için bu, minimum gecikme süresi ve tıkanıklık ile daha karmaşık DApp’ler oluşturabilme imkânı anlamına gelmektedir. Solidity ve Vyper gibi tanıdık dillerle uyumluluk sayesinde, geliştiriciler yeni diller öğrenmek zorunda kalmadan mevcut projelerini Ethereum’dan Fantom’a kolayca taşıyarak daha yüksek hızlardan ve daha düşük maliyetlerden yararlanabilirler.

Ayrıca, FVM, doğrudan 1. katman ağında ölçeklendirme yaparak , 2. katman çözümlerinin sık sık sıklaştığı güvenlik sorunlarından ve ana zincir parçalanma risklerinden kaçınarak hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için istikrarlı ve güvenli bir ortam sağlar.

Daha Hızlı ve Daha Ucuz İşlemler

Sonic geçişinin kullanıcılar için avantajı, daha hızlı işlem tamamlama ve daha düşük gas ücretlerinden yararlanma imkânıdır. Fantom’un 2.000 TPS’ye varan yüksek verimi, ağın ana akım kullanıcıların ve gelişmekte olan DApp ekosistemlerinin artan talebini karşılayabilmesini sağlar. Örneğin, DeFi (Merkeziyetsiz Finans) platformlarıyla etkileşime giren kullanıcılar, yüksek gas ücretleriyle karşılaşmadan veya uzun süre işlem onayları için beklemek zorunda kalmadan anında varlık stake edebilir veya token al-sat işlemi yapabilirler. Bu, DeFi (Merkeziyetsiz Finans) stake işlemleri, NFT mint etme veya temel token transferleri gibi birçok uygulamada kullanıcı deneyimini büyük ölçüde geliştirecektir.

Ödün Vermeden Kitlesel Ölçeklenebilirlik

Fantom’un Sonic geçişi, blok zinciri üçlü çıkmazını doğrudan ele alarak ölçeklenebilirlik, merkeziyetsizlik ve güvenliği dengeler. Düğümlerin merkezî bir otoriteye ihtiyaç duymadan işlemleri doğrulamasına olanak tanıyan, lidersiz aBFT fikir birliği mekanizmasını kullanan ağ, merkeziyetsizlikten veya güvenlikten ödün vermeden ölçeklenebilir. Lidersiz aBFT fikir birliği mekanizması, ağın güvenlik veya hızdan ödün vermeden saldırılara veya düğüm arızalarına direnç göstermesine de yardımcı olur.

Sonic, 1. katman protokolünde ölçeklenebilirlik sorununu yerel olarak çözerek Fantom’u blok zincirinin bir sonraki benimsenme dalgasını yönlendirmeye hazır güvenli, merkeziyetsiz ve ölçeklenebilir bir blok zinciri olarak konumlandırmaktadır. Fantom, yüksek verimliliğini korurken gelişmiş yetenekleriyle DApp’leri barındırmak, DeFi yeniliklerini gerçekleştirmek ve zincirler arası entegrasyonları kolaylaştırmak için son derece uygun bir platformdur.

S Token Nedir?

Kısa bir süre önce gerçekleşen FTM’den S’ye bire bir uyumluluk hakkındaki yönetişim oylaması sayesinde, S token, Sonic zincirinin yerel tokeni olacaktır. FTM gibi, S token de stake etme ve yönetişim kararlarına katılım yoluyla ağın güvenliğini sağlama konusunda kritik bir rol oynamaktadır. Ancak S, Sonic’in ölçeklenebilirlik, birlikte çalışılabilirlik ve kullanıcı etkileşimine odaklanmasına uyumlu bir şekilde optimize edilmiştir.

S ve FTM: Kısa Bir Karşılaştırma

Tokenler arasındaki temel farklar arasında, Sonic’in artırılmış verimine bağlı daha dinamik bir ödül yapısı yer alır ve bu da daha hızlı ve daha uygun maliyetli işlem gerçekleştirilmesine olanak tanır. S token, Fantom ekosistemindeki farklı blok zincirleri arasında ve bunun ötesinde sorunsuz transferleri destekleyerek zincirler arası entegrasyonlar için bir köprü varlığı olarak da hizmet edecektir.

Ayrıca, FVM ve Sonic geçişi sayesinde S, işlem ücretleri ve akıllı sözleşme yürütme için birincil araç olarak hareket ederek, daha düşük maliyetler ve kendinden önce gelenlere kıyasla daha hızlı onaylar sağlayacaktır. Bu, S’yi ağı güçlendirme ve platformda daha sofistike DApp’leri ve hizmetleri etkinleştirme konusunda vazgeçilmez hâle getirmektedir.

Sonic ekosisteminin hayati öneme sahip bir bileşeni olan S token, hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için daha fazla verimlilik, güvenlik ve erişilebilirlik sağlamak amacıyla geçişin getirdiği ilerlemelerden yararlanacaktır.

Sonuç ve Sonraki Adımlar

Sonic yükseltmesi yakında kullanıma girecek olsa bile Fantom rehavete kapılmıyor ve daha da fazla büyüme için hazırlanmaya devam ediyor. Gelecekte mevcut ekosistemin genişletilmesi, daha fazla yetenek çekmek için geliştirici araçlarının geliştirilmesi ve 1. katman blok zinciri alanında rekabetin korunması için yeni ortaklıklar kurulması gibi gelişmeler yapılabilir. Sonic’e sorunsuz bir geçiş, topluluğun güvenini korumak ve platformun sürekli büyümesini sağlamak için çok önemli olacaktır. Nihai olarak, Fantom’un iddialı planlarını hayata geçirip geçiremeyeceğini ve lider bir blok zinciri ağı olarak konumunu sağlamlaştırıp sağlamlaştıramayacağını zaman gösterecek.

Fantom’un Sonic geçişinin getirdiği olası fiyat oynaklığından yararlanmak istiyorsanız bizimle FTM al-sat işlemleri yapmaya başlayabilirsiniz. Alternatif olarak, Solana ve Ethereum Karşılaştırması rehberimize göz atarak diğer 1. katman zincirler hakkında daha fazla bilgi alabilir veya Sei ve Aptos gibi daha yeni 1. katman zincirler hakkındaki makalelerimizi okuyabilirsiniz.