Ortalama Gerçek Aralık (ATR): Kripto Fiyat Oynaklığı Nasıl Ölçülür?

Ortalama gerçek aralık (ATR), bir varlığın fiyat oynaklığını ölçen bir teknik Analiz göstergesidir. J. Welles Wilder Jr. tarafından geliştirilmiş ve 1978 yılında “Teknik Alım Satım Sistemlerindeki Yeni Kavramlar” adlı kitabında yayınlanmıştır. ATR, traderlara belirli bir zaman diliminde bir fiyatın ortalama ne kadar hareket ettiğine dair fikir verecek şekilde tasarlanmıştır.

Bir varlığın fiyatında meydana gelebilecek tüm boşlukları veya limit hareketlerini dikkate aldığı için, fiyat oynaklığının en güvenilir göstergelerinden biri olarak kabul edilir. Traderlar potansiyel trend değişikliklerini tanımlamak, zarar durdur seviyelerini belirlemek ve bir işlemin risk/ödül oranını değerlendirmek için ATR’yi kullanır.

Bu makalede, ortalama gerçek aralığın ne olduğunu, faydalarını, dezavantajlarını ve kripto işlemlerinde nasıl kullanılacağını açıklayacağız.

Genel Bakış

• İlk olarak 1978 yılında önerilen ortalama gerçek aralık (ATR), bir varlığın fiyatının belirli bir zaman aralığındaki ortalama hareketinin bir ölçüsüdür.

• Traderlar oynaklığı ölçmek, potansiyel trend değişikliklerini tanımlamak, zarar durdur seviyelerini belirlemek ve bir işlemin risk/ödül oranını kararlaştırmak için ATR’yi kullanır.

• Traderlar ATR’yi hesaplamak için gerçek aralığı (TR) da hesaplamalıdır. Seçilen bir dönemdeki TR bilgisi biliniyorsa ATR aynı dönemdeki TR değerlerinin ortalaması alınarak hesaplanabilir.

• ATR, fiyat oynaklığına ilişkin objektif bir bakış sunması ve nispeten basit kullanımıyla birçok avantaja sahiptir fakat yalnızca geçmiş verilere bağlıdır ve olağan dışı değerlerden etkilenebilir, bu da doğruluğunu sınırlandırır.

• Traderların bilinçli kararlar almasına yardımcı olmak için ATR’nin bollinger bantları ve göreceli güç endeksi gibi diğer teknik analiz göstergeleri ile birlikte kullanılması gerekir.

ATR’nin Önemi

Ortalama gerçek aralığın (ATR) önemi, traderlara piyasa oynaklığının objektif bir ölçümünü sağlayabilmesinden gelir. ATR, traderların bir varlığın yaşadığı fiyat hareketlerinin derecesini anlamalarına yardımcı olabilir ve bu da yatırımcıların bilinçli al-sat kararları alması için kullanılabilir. Pozisyonlarını yönetmek için zarar durdur ve/veya kâr al emirleri kullanan traderlar için özellikle kullanışlı bir göstergedir. Ttraderlar bir varlığın tipik fiyat aralığını anlayarak riski yönetmek için zarar durdur ve kâr al emirlerini uygun seviyelerde ayarlayabilirler.

ATR’nin bir diğer önemli kullanım alanı, bir al-sat işlemin risk/ödül oranının değerlendirilmesidir. Bir trader potansiyel bir al-sat fırsatı tespit ettiyse işlemin potansiyel kazancını veya kaybını tahmin etmek için ATR’yi kullanabilir. Bu bilgiler bir al-sat işleminin risk/ödül oranını değerlendirerek iyi bir fırsat olup olmadığını belirlemek için kullanılabilir.

ATR Nasıl Hesaplanır?

ATR hesaplaması iki temel adım içerir: Gerçek aralığı (TR) hesaplamak ve ardından ortalama gerçek aralığı (ATR) hesaplamak.

Gerçek Aralık (TR)

ATR’yi hesaplamak için öncelikle belirli bir dönem için TR’yi hesaplamanız gerekir. TR, aşağıdaki üç değerin en büyüğüdür.

1. Mevcut en yüksek fiyat ile önceki kapanış arasındaki fark.

2. Mevcut en düşük fiyat ile önceki kapanış arasındaki fark.

3. Mevcut en yüksek ile en düşük fiyat arasındaki fark.

Belirli bir dönem için TR’yi hesaplamak için şu adımları uygulayabilirsiniz:

1. Mevcut en yüksek ile en düşük fiyat arasındaki farkı bulun.

2. Mevcut en yüksek fiyat ile önceki kapanış arasındaki farkın mutlak değerini bulun.

3. Mevcut en düşük fiyat ile önceki kapanış arasındaki farkın mutlak değerini bulun.

4. TR, yukarıda hesaplanan üç değerin en büyüğüdür.

Örneğin mevcut en yüksek fiyatın 50 USD, mevcut en düşük fiyatın 40 USD ve önceki kapanışın ise 45 USD olduğunu varsayalım. TR hesaplaması şu şekilde olacaktır:

1. Mevcut en yüksek ile en düşük fiyat arasındaki fark = 50 USD - 40 USD = 10 USD.

2. Mevcut en yüksek fiyat ile önceki kapanış arasındaki farkın mutlak değeri = |50 USD - 45 USD| = 5 USD.

3. Mevcut en düşük fiyat ile önceki kapanış arasındaki farkın mutlak değeri = |40 USD - 45 USD| = 5 USD.

4. Üç değerden en büyüğü, gerçek aralık olan 10 USD’dir.

Seçilen bir dönemdeki TR bilgisi hesaplandığında, ATR aynı dönemdeki TR değerlerinin ortalaması alınarak hesaplanabilir. En yaygın olarak kullanılan dönem 14'tür fakat traderlar bu değeri kendi al-sat tarzlarına ve tercihlerine uyacak şekilde ayarlayabilirler.

Ortalama Gerçek Aralık Formülü

Belirli bir dönem için gerçek aralığı hesapladıktan sonraki adım, aşağıdaki formüle göre ortalama gerçek aralığı hesaplamaktır:

ATR = [(Önceki ATR * (n - 1)) + Güncel TR] / n Burada:

1. Önceki ATR = Önceki dönemdeki ATR değeri.

2. N = hesaplamada kullanılan dönem sayısı. Genellikle 14 dönem alınmaktadır.

3. Güncel TR = Mevcut döneme ait gerçek aralık değeri.

İlk dönemin ATR değerini hesaplamak için TR değeri ATR değeri olarak kullanılır. Örneğin, 14 günlük bir dönem için ATR oranını hesapladığımızı ve ilk 14 günün TR değerlerini bildiğimizi varsayalım. On beşinci günde ATR’yi hesaplamak için şu adımları uygulayabilirsiniz:

1. Yukarıda açıklanan formüle göre on beşinci gün için TR değerini hesaplayın.

2. Önceki ATR, bir önceki günün (14. gün) ATR değeridir.

3. n değeri 14’tür (hesaplamada kullanılan dönem sayısı).

4. On beşinci günde ATR’yi hesaplamak için değerleri ATR formülüne yerleştirin.

ATR = [(Önceki ATR * (n - 1)) + Mevcut TR] / n = [(14. gün için ATR * 13) + 15. gün için TR] / 14

Bu hesaplamanın sonucu, on beşinci güne ait ATR değerini verir. Bu süreç, tüm dönem için ATR yi hesaplamak için her gün tekrarlanabilir.

İyi Bir Ortalama Gerçek Aralık Nedir?

Piyasaya, işlem gören varlığa ve traderın bireysel al-sat tarzına ve tercihlerine göre değişkenlik gösterebileceğinden, “iyi” veya “kötü” ATR olarak kabul edilebilecek herhangi belirli bir değer yoktur. Yüksek bir ATR değeri piyasanın daha oynak olduğunu gösterirken düşük ATR değeri ise daha az oynak bir piyasaya işaret eder.

Traderlar belirli bir zaman dilimindeki tipik fiyat aralığını belirlemek için ATR’yi kullanır. Bu da zarar durdurma ve kâr alma seviyelerini belirlemelerine, potansiyel trend değişikliklerini tanımlamalarına ve bir işlemin risk/ödül oranını değerlendirmelerine yardımcı olabilir. Genel bir yöntem olarak traderlar genellikle belirli bir zaman diliminde söz konusu varlık için ortalama ATR değerinden daha yüksek bir ATR değeri ararlar.

Örneğin, 14 günlük bir dönemdeki ortalama ATR değeri 2 USD ise bir trader varlığın normalden daha fazla fiyat hareketi yaşadığını gösterdiği için 2,50 USD veya üzeri bir ATR değerini “iyi” olarak değerlendirebilir. Ancak, risk toleransı veya al-sat stratejisi farklı olan bir trader için “iyi” bir ATR değeri farklı olabilir.

Sonuç olarak ATR’nin piyasa dalgalanması ve al-sat fırsatlarının bir göstergesi olarak değeri, traderların bireysel olarak gösterge tarafından sağlanan bilgileri nasıl yorumladığına ve kullandığına bağlıdır.

ATR’nin Yorumlanması

Şimdi ATR’nin yorumlamasına ve traderların al-sat kararlarında bu göstergeyi nasıl kullanabileceklerine bakalım.

Fiyat Oynaklığı Göstergesi

Ortalama gerçek aralık öncelikle bir fiyat oynaklığı göstergesi olarak kullanılır. Yüksek bir ATR değeri varlığın belirli bir süre içinde daha büyük bir fiyat hareketi yaşadığını gösterirken, düşük ATR değeri ise daha az oynaklık yaşadığını gösterir. ATR, farklı varlıkların fiyat oynaklığını karşılaştırmak için kullanılabilir ve ayrıca zaman içinde fiyat oynaklığındaki değişiklikleri belirlemeye yardımcı olabilir.

Traderlar, zarar durdur ve kâr al seviyeleri belirlemelerine ve potansiyel trend değişikliklerini belirlemelerine yardımcı olmak için ATR’yi kullanabilirler. Örneğin, bir varlığın yüksek bir ATR değeri varsa traderlar artan oynaklığı hesaba katarak daha geniş zarar durdurma ve kâr alma seviyeleri belirleyebilirler. Tam tersi durumda, bir varlığın düşük bir ATR değeri varsa traderlar fiyat oynaklığının düşük olduğunu hesaba katarak daha sıkı zarar durdurma ve kâr alma seviyeleri belirleyebilirler.

Al-sat Stratejisi

ATR, bir fiyat oynaklığı göstergesi olarak kullanılmanın yanı sıra, al-sat stratejilerinin temeli için de kullanılabilir. Örneğin traderlar işlemlerinin büyüklüğünü belirlemek için ATR’yi sıklıkla kullanırlar.

ATR kullanımını içeren bir başka al-sat stratejisi de ATR takip eden stoptur. Bu strateji, varlığın güncel fiyatının altında belirli bir ATR değerinde bir zarar durdur emri ayarlamayı içerir. Daha sonra varlığın fiyatı arttıkça zarar durdur emri ATR değerine göre yukarı alınır. Bu da traderların kayıplarını sınırlarken daha fazla kazanç elde etmelerini sağlar.

Ortalama Gerçek Aralığı Kullanmanın Faydaları

Teknik analiz göstergesi olarak ortalama gerçek aralığı kullanmanın çeşitli avantajları vardır. Bu avantajlar şunlardır:

Fiyat Oynaklığının Tarafsız Ölçümü

ATR, bir varlığın fiyatını etkileyebilecek boşlukları veya limit hareketlerini dikkate alarak traderlara fiyat oynaklığının tarafsız bir ölçümünü sağlar. Bu da traderların al-sat stratejileri ve risk yönetimi hakkında bilinçli kararlar almalarına yardımcı olabilir.

Potansiyel Trend Değişikliklerinin Belirlenmesine Yardımcı Olur

Traderlar ATR’nin zaman içindeki değişimlerini izleyerek potansiyel trend değişikliklerini belirleyebilirler. ATR’deki önemli bir artış veya düşüş, piyasa koşullarında bir değişime işaret edebilir ve bu da trendin tersine döneceğini gösterebilir.

Uygun Bir Zarar Durdurma ve Kâr Alma Seviyesi Belirlemeye Yardımcı Olur

ATR, traderların belirli bir zaman diliminde bir varlık için tipik fiyat hareket aralığına dayalı olarak uygun zarar durdurma ve kâr al seviyeleri belirlemelerine yardımcı olmak için kullanılabilir. Bu da traderların risklerini yönetmelerine ve önemli kayıpları önlemelerine yardımcı olabilir.

Çeşitli Al-Sat Stratejilerinde Kullanılabilir

ATR takip eden stop ve pozisyon boyutu tabanı gibi çeşitli al-sat stratejileri için temel olarak kullanılabilir. Bu da onu, risklerini yönetmek ve işlem stratejilerini optimize etmek isteyen traderlar için çok yönlü bir araç hâline getirmektedir.

Kullanımı ve Anlaması Kolaydır

ATR, hazırda mevcut grafik yazılımları kullanılarak hesaplanabilen basit ve kullanımı kolay bir göstergedir. Traderların ATR’yi etkili bir şekilde kullanmaları için karmaşık matematiksel modeller veya teknik analiz tekniklerini iyice anlamasına gerek yoktur.

Sunduğu faydalarla ATR; riski yönetmek, potansiyel al-sat fırsatlarını belirlemek ve al-sat stratejilerini optimize etmek isteyen traderlar için değerli bir araçtır.

Ortalama Gerçek Aralığı Kullanmanın Dezavantajları

Ortalama gerçek aralık, kullanışlı bir teknik analiz göstergesi olsa da bazı dezavantajlar da içerir. Bu dezavantajlar şunlardır:

Geçmiş Verilerle Sınırlıdır

ATR, geciken bir göstergedir yani geçmiş fiyat hareketlerine dayanır ve bu nedenle geçmiş verilerle sınırlıdır. Gelecekteki fiyat hareketlerini veya dalgalanmadaki değişiklikleri tam doğrulukla tahmin edemez. Bu da traderların genellikle hızlı bir şekilde tepki vermesi gereken oynak piyasalarda bu aracın daha az etkili olmasına neden olabilir.

Yalnızca Oynaklığı Ölçer

ATR güvenilir olmakla birlikte, al-sat kararlarını etkileyebilecek diğer piyasa faktörleri hakkında bilgi vermez. Traderların bilinçli al-sat kararları vermek için ATR ile birlikte diğer teknik göstergeleri ve analiz tekniklerini kullanmaları gerekebilir.

Yorum Gerektirir

Herhangi bir teknik analiz aracı gibi ATR’nin de kullanışlı olması için traderlar tarafından yorumlanması ve analiz edilmesi gerekir. ATR değerlerinin yorumlanması, traderların bireysel al-sat tarzına ve tercihlerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Uç Değerlerden Etkilenebilir

ATR, büyük fiyat hareketleri veya boşluklar gibi uç değerlerden etkilenebilir. Bu uç değerler ATR’yi çarpıtabilir ve tipik fiyat hareketinin göstergesi olarak daha az kullanışlı hâle getirebilir.

ATR traderlar için yararlı bir araç olsa da sınırlarını bilmek önemlidir ve sağlam al-sat kararları vermek için diğer teknik göstergeler ve analiz teknikleriyle birlikte kullanılmalıdır.

Kısa Vadeye Odaklanır

ATR kısa zaman dilimlerinde fiyat oynaklığına odaklandığı için genellikle kısa vadeli analiz için daha uygun olarak kabul edilir. Bu nedenle, uzun vadeli bir görüş arayan traderlar için uygun olmayabilir. Bu traderlar için üstel hareketli ortalamalar gibi teknik analizler daha iyi olabilir.

Teknik Analizde Ortalama Gerçek Aralık Nasıl Kullanılır?

Ortalama gerçek aralık, al-sat kararlarını bilinçli alabilmek için çeşitli şekillerde kullanılabilen çok yönlü bir teknik analiz göstergesidir. Teknik analizde ATR’yi kullanmanın bazı yolları şunlardır:

1. Fiyat Oynaklığının Tespit Edilmesi: ATR öncelikle bir varlığın fiyat oynaklığını ölçmek için kullanılır. Traderlar ATR’yi yüksek ve düşük dalgalanma dönemlerini belirlemek için kullanabilir. Bu değer zarar durdur ve kâr al seviyelerini belirlemek ve potansiyel trend değişikliklerini tanımlamak için de kullanılabilir.

2. Zarar Durdur ve Kâr Al Seviyelerini Ayarlama: ATR, traderların uygun zarar durdurma ve kâr alma seviyeleri belirlemelerine yardımcı olmak için kullanılabilir. Traderlar artan fiyat oynaklığını hesaba katarak daha yüksek ATR değerlerine sahip menkul kıymetler için daha geniş zarar durdurma ve kâr alma seviyeleri, daha düşük ATR değerlerine sahip menkul kıymetler için de daha düşük zarar durdurma ve kâr alma seviyeleri belirleyebilir.

3. Potansiyel Trend Değişikliklerinin Belirlenmesi: Traderlar potansiyel trend değişikliklerini belirlemek için ATR’nin zaman içindeki değişimini izleyebilirler. ATR’deki önemli bir artış veya düşüş, piyasa koşullarında bir değişime işaret edebilir ve bu da trendin tersine döneceğini gösterebilir.

4. Pozisyon Boyutunu Ayarlamaya Yardımcı Olmak: ATR pozisyon boyutunu ayarlarken temel alınabilir. Traderlar pozisyonlarının boyutunu varlığın ATR değerine göre ayarlayabilirler. Bu da traderların risklerini yönetmelerine ve seçtikleri varlık sınıfının dalgalanmasına bağlı olarak işlem stratejilerini optimize etmelerine olanak tanır.

5. Diğer Teknik Göstergelerle Birlikte Kullanılması: ATR, sinyalleri doğrulamak ve al-sat fırsatlarını belirlemek için osilatörler veya hareketli ortalamalar gibi diğer teknik göstergelerle birlikte kullanılabilir. Örneğin bir varlığın yüksek bir fiyat oynaklığı içinde olduğunu varsayalım, traderlar potansiyel bir al-sat işlemine onay vermek için hareketli ortalama geçişi veya osiliatör sinyali arayabilirler.

ATR, teknik analizlere ve al-sat kararlarına bilgi sağlamak için çeşitli şekillerde kullanılabilen çok yönlü bir araçtır. Traderlar risk yönetimlerini ve al-sat fırsatlarını optimize etmek için al-sat stratejilerini ATR değerine göre ayarlayabilirler.

ATR’yi Tamamlayan Diğer Teknik Analiz Araçları Nelerdir?

Traderların mümkün olduğunca fazla bilgi sahip olmak için grafikleri incelerken birden fazla teknik analiz aracını birleştirmeleri her zaman akıllıca olacaktır. ATR’yi stratejinize dâhil ediyorsanız şunları da göz önünde bulundurmanız faydalı olabilir.

• Bollinger Bantları: Traderlar bu aracı, potansiyel trend dönüşlerini, kırılmalarını ve fiyat oynaklığını ölçmek için kullanır. Bu araç, bir hareketli ortalamanın her iki yönünde de daha yüksek ve daha düşük bant belirleyerek, traderların bir varlık için aşırı alış veya aşırı satış koşullarını belirlemelerine yardımcı olur. Sonuç olarak bollinger bantları, traderların yerel oynaklığın piyasadaki genel dalgalanma ile tutarlı olup olmadığını doğrulamasına yardımcı olabilir.

• Göreceli Güç Endeksi (RSI):RSI, ATR ile birleştirildiğinde kullanışlıdır çünkü bir trendin gücünü gösterir. ATR bunu göstermez. Bu nedenle RSI, bir trendin ne kadar süre devam edebileceğini gösterdiği için ATR ile birleştirildiğinde traderlara daha geniş bir bakış sunar.

• Fibonacci Düzeltmesi:Bu teknik analiz göstergesi potansiyel destek ve direnç seviyelerini göstererek ATR’yi tamamlamaktadır. Bu seviyeleri göz önünde bulunduran traderlar düzeltme seviyelerinin tutulup tutulmayacağını değerlendirmek için sonrasında ATR'ye bakabilirler. Örneğin, yüksek ATR’nin yüksek oynaklığa işaret etmesi bir seviyenin tutulmayabileceğini gösterir.

Sonuç

Ortalama gerçek aralık, traderlara geçmiş fiyat oynaklıklarının objektif bir ölçümü sağlayabilen değerli bir teknik analiz göstergesidir. ATR; potansiyel trend değişikliklerini tanımlamak, uygun zarar durdur ve kâr al seviyeleri belirlemek, pozisyon boyutunu ayarlamaya yardımcı olmak, sinyalleri doğrulamak ve işlem fırsatlarını belirlemek için diğer teknik göstergelerle birleştirilebilir.

ATR’nin geçmiş verilerle sınırlı olması ve traderlar tarafından yorumlanmasının gerekmesi gibi dezavantajları olsa da avantajları onu risk yönetmek ve işlem stratejilerini optimize etmek isteyen traderlar için çok yönlü bir araç hâline getirmektedir.

Traderlar ATR’nin bir traderın araç kutusundaki araçlardan sadece biri olduğunu ve bilinçli işlem kararları almak için tek başına kullanılmaması gerektiğini unutmamalıdır. Traderlar ATR’yi diğer analiz araçlarıyla birlikte kullanarak piyasa koşullarını daha iyi anlayabilir ve al-sat işlemlerinde daha bilinçli kararlar verebilirler.