Gerçek Dünya Varlıkları (RWA) Nedir? DeFi ve TradFi Arasındaki Köprü

Kripto paralar ve onların ezber bozan teknolojik temelleri geleneksel finansal sistemlere değişim getirebilir mi? BlackRock’ın dijital fonu BUIDL’in iki hafta içinde 280 milyon dolarlık varlık girişi sağladığına dair haberlerle birlikte, BlackRock ve S&P Global gibi büyük oyuncuların gerçek dünya varlıkları (RWA’lar) ve dijital varlık tokenleştirme gibi kavramları benimsediğini görebiliriz.

RWA’ların ortaya çıkışı sayesinde, vintage sanat eseri koleksiyonculuğundan Amerika’da gayrimenkul sahibi olmaya kadar uzanan bu tür varlıkların mülkiyeti, artık çok daha geniş kitlelere açılmış durumda. Nasıl olduğunu merak ediyor musunuz? Sundukları potansiyelden öne çıkan örneklerine kadar, gerçek dünya varlıkları hakkında bilmeniz gereken her şeyi ve kripto piyasalarında karşılaşabilecekleri zorluklara dair merak ettiğiniz tüm detayları bu yazımızda bulabilirsiniz.

RWA’ların Tokenleştirilmesi Nedir?

RWA’lar, konut ve altından, patentler ve hisse senetlerine kadar çok çeşitli maddi ve maddi olmayan varlıkları ifade edebilir. RWA’ların tokenleştirilmesi, bu varlıkların mülkiyetinin bir blok zinciri üzerinde dijital tokenlere dönüştürülmesi sürecidir ve dayanak RWA’lar için kısmi veya tam mülkiyet hissesi sağlar. RWA’ların tokenleştirilmesi sayesinde, bu varlıkların blok zincirinde alınıp satılması esnasında karşılaşılan karmaşık evrak işleri ve sınırlı likidite gibi sorunlu hususlar da çözüme kavuşturulmuş olur.

TradFi ve DeFi Karşılaştırması

RWA’lara ve dijital varlık tokenleştirme konusuna girmeden önce merkeziyetsiz finans (DeFi) ve geleneksel finans (TradFi) arasındaki farkları keşfetmemiz faydalı olacaktır, böylece kripto alanındaki RWA’ların bu iki alan arasında nasıl köprü kurabileceğini anlayabiliriz. TradFi, paranızı yöneten bankalar, borsalar ve hedge fonlarını kapsayan, muhtemelen zaten aşina olduğunuz bir kavramdır. TradFi yerleşik sistemler sunsa da yavaş olabilir, yüksek ücretler içerebilir ve bir banka ile çalışmayanlar erişim konusunda kısıtlamalar yaşayabilirler.

DeFi ise blok zinciri teknolojisi üzerine kurulu olan yenilikçi finans sistemidir. Daha açık, şeffaf ve erişilebilir bir finansal ekosistem yaratmayı amaçlar, ancak ilgili öğrenme eğrisi sebebiyle geniş kitlelerce benimsenme konusunda zorluklar yaşanabilmektedir.

RWA’lar ve tokenleştirme işte bu noktada devreye girer. RWA’ların tokenleştirilmesiyle, geleneksel varlıkların bilinirliği ve güvenilirliği DeFi’ın yenilikçi ve erişilebilir dünyasına taşınarak hem TradFi’ın hem de DeFi’ın güçlü yönlerinden yararlanılabilir. Aşağıdaki bölümlerde, kripto alanındaki RWA’ların tokenleştirilmesinin bu iki finansal sistem arasında nasıl köprü kurduğunu ve daha kapsayıcı ve verimli bir finansal gelecek yarattığını inceleyeceğiz.

RWA Tokenleştirme Nasıl İşler?

RWA’ları tokenleştirme süreci genellikle birkaç adımdan oluşur:

• Başlangıç: RWA tokenleştirme, ilk olarak tokenleştirilecek varlığın tanımlanmasıyla başlar. Varlık, gayrimenkulden fikri mülkiyete kadar her şey olabilir.

• Değerleme: Ardından, nitelikli bir profesyonel, tokenler için adil bir fiyatlandırma yapılmasını sağlamak için RWA’nın değerini dikkatlice belirler.

• Yasal Yapılandırma: Uygun bir değerlemenin ardından, tokenlerin nasıl çıkarılacağı, yönetileceği ve alınıp satılacağını ana hatlarıyla belirlemek üzere tokenleştirme süreci için yasal bir çerçeve oluşturulması gerekir.

• Tokenleştirme Platformu: Evrak işleri tamamlandıktan sonra, yüklenen RWA’yı dijital tokenlere dönüştüren güvenli bir tokenleştirme platformu seçmek önemlidir.

• Uyumluluk: Uyumluluk standartlarını karşılamak için RWA tokenin, yüksek şeffaflık ve güvenliği garanti ederek KYC (müşterini tanı) ve AML (kara para aklamayı önleme) düzenlemelerine riayet etmesi gerekir.

• İkincil Piyasalar: RWA’lara daha geniş bir erişim sağlamak için tokenler son olarak yatırımcıların bunları alıp satabileceği bir DeFi piyasasında listelenir.

Dijital Varlık Tokenleştirme ve RWA’ların Zincir Üzerine Taşınması Potansiyeli

Dijital varlık tokenleştirme sayesinde bir RWA’nın sahiplik haklarını zahmetsizce bir blok zincirinde dijital tokenlere dönüştürebiliriz. Bu tokenler, dayanak varlığın belirli bir kısmını güvenli bir şekilde temsil eden dijital sertifikalar işlevi görür. RWA’ları tokenleştirmenin beraberinde getirdiği heyecan verici olasılıklar şunlardır:

• Kısmi Mülkiyet: Önceden bir milyon dolarlık bir mülkü satın almak ve sahip olmak için eş değer miktarda fon vermeniz gerekiyordu. Tokenleştirme, çok daha düşük bir maliyetle mülkiyetin bir kısmına sahip olmanızı mümkün kılar.

• Artan Likidite: Geleneksel olarak bir mülkün veya sanat eserinin satışı, mülkün doğasında bulunan likidite eksikliği nedeniyle aylar sürebilir. Blok zincirindeki RWA’lar ile tokenler, DeFi pazar yerlerinde kolayca alınıp satılabilir ve hem alıcılar hem de satıcılar için likidite artar.

• Hızlandırılmış İşlemler: Yığınla evrak işinin olduğu günler geride kaldı. Blok zinciri teknolojisi, güvenli ve şeffaf işlemleri mümkün kılarken, maliyetleri ve gecikmeleri azaltır.

RWA’ların DeFi Alanındaki Uygulamaları

DeFi, yeni finansal işlem türleri ve fırsatlarıyla gelişmektedir. Özellikle tokenleştirilmiş gayrimenkul endeks fonları ve hazine bonoları gibi örnekleriyle tokenleştirilmiş RWA’lar, DeFi ekosisteminde güçlü bir araç hâline geldi. Gelin şimdi heyecan verici olasılıkların birkaçını keşfedelim:

• RWA’lar ile Borç Alma ve Verme: Tokenleştirilmiş gayrimenkulünüzü DeFi’da kredi için teminat olarak kullanabildiğinizi düşünün. Her ne kadar faiz oranları DeFi protokolüne ve piyasa koşullarına bağlı olarak değişse de RWA’ların teminat olarak kullanılması, potansiyel olarak geleneksel bankalardan daha düşük faiz oranları sağlayabilir.

• Artan Çeşitlilik: DeFi, RWA’lara dayalı yeni al-sat ürünlerinin oluşturulmasına olanak tanır. Kripto çiftleriyle al-sat işlemlerinin yanı sıra kripto traderları, çeşitli RWA’ların kısmi sahipliğiyle varlıklarını artırabilir ve çeşitlendirme yoluyla daha iyi bir risk yönetimi uygulayabilir.

• Geleneksel Olarak Likit Olmayan Varlıklara Erişimin Demokratikleştirilmesi: Varlık tokenleştirme sayesinde RWA’lar, sanat eserleri veya ticari mülkler gibi geleneksel olarak likit olmayan varlıklara erişimin önündeki engelleri kaldırır.

RWA’lar ve Dijital Varlık Tokenleştirmeye Yönelik Artan Kurumsal İlgi

BlackRock CEO’su Larry Fink’in Bitcoin hakkındaki yükseliş yorumları şirketin kripto alanına artan ilgisinin sinyallerini verirken, şirketin yakın zamanda BUIDL tokenleştirilmiş fonunu piyasaya sürmesi de yalnızca BlackRock için değil tüm kripto dünyası için önemli bir kilometre taşına işaret etmektedir. BUIDL, BlackRock’ın RWA tokenleştirme girişimini temsil eder ve ABD Hazine bonoları gibi varlıklarla desteklenen bir fon aracılığıyla pasif getiri arayanlara hitap etmektedir. Bunu, fonların %100’ünün güvenli varlıklar olarak tutulduğu ve token sahiplerine günlük olarak tahakkuk eden getirilerin dağıtıldığı benzersiz yapısı sayesinde başarır. Bu bir anlamda kripto paranın cazip yönlerini daha geniş bir kitleye yaymaktadır zira tokenleştirilmiş yapı, kısmi sahipliğe olanak tanıyarak TradFi muadiline kıyasla BUIDL’e katılımı daha erişilebilir kılmaktadır.

BlackRock’ın hamlesi sadece daha büyük bir olgunun örneklerinden biridir. Bu dönüm noktasının ötesinde tokenleştirilmiş altını ile HSBC ve 64 milyon dolarlık tahvili ile Siemens gibi diğer bazı köklü kurumların, RWA’ları tokenleştirme potansiyelini aktif olarak keşfettikleri görülmektedir. Bu artan ilgi, nihayetinde RWA’ların tokenleştirilmesinin sunduğu yukarıda bahsedilen potansiyel faydalardan kaynaklanmaktadır.

Varlık Tokenleştirme Sürecini Yönlendiren RWA Kripto Projeleri

1. Maker (MKR)

DAI sabit coininin yanı sıra DeFi alanındaki en büyük protokollerden biri olarak tanınan Maker RWA konusunda da önemli adımlar atmaktadır. Bu büyük ölçüde, kuruluşun DAI’yi destekleyen teminatı çeşitlendiren ve MakerDAO protokolü için getiri sağlayan milyar dolarlık devasa RWA portföyü sayesinde gerçekleşti. Coinbase Prime sayesinde getiri yaratan ABD Hazine tahvilleri ve USDC sabit coinlerinden oluşan 2,34 milyar dolarlık RWA portföyü şu anda MakerDAO’nun yıllık ücret gelirlerinin yaklaşık %80’ini oluşturuyor. Bu başarı, RWA’ların DeFi protokolleri içinde nasıl etkili bir şekilde sürdürülebilir gelir akışları oluşturabileceğinin bir kanıtıdır.

Genel olarak MakerDAO’nun kapsamlı RWA portföyü, DeFi ve TradFi’ın karşılıklı fayda sağlamak üzere nasıl bir noktada birleşebileceğine dair güçlü bir örnek teşkil etmektedir. MakerDAO, RWA’ları stratejik olarak dâhil ederek sabit coinin istikrarını güçlendirirken yinelenen gelir de üreterek daha sağlam ve sürdürülebilir bir DeFi ekosistemine katkıda bulunmaktadır.

MKR’nin yönetişim yapısı ve istikrar mekanizmaları ile MakerDAO ekosistemine nasıl katkıda bulunduğu hakkında daha fazla bilgi isterseniz, Maker’ın ne olduğu sorusuna açıklık getiren kılavuzumuza göz atabilirsiniz.

2. Aave (AAVE)

Aave, RWA’ların potansiyelini etkin bir şekilde ortaya çıkaran bir diğer önde gelen DeFi borç verme protokolüdür. Proje, tokenleştirilmiş RWA’ların kredi havuzlarına entegrasyonu için Centrifuge gibi şirketlerle iş birlikleri yapmıştır. Bu, teminat olarak gayrimenkul ya da fatura gibi tokenleştirilmiş gerçek dünya varlıklarının kullanıldığı kripto destekli kredilerin oluşturulmasıyla gerçekleştirilir. Tokenleştirildikten sonra şirketler RWA’lar karşılığında kripto kredileri alabilir ve bu yeni likidite ile DeFi alanındaki yeni fırsatların önünü açabilir. Genel olarak bu, Aave ekosistemindeki borç alma ve borç verme fırsatlarını önemli ölçüde çeşitlendirmekte ve hem borç alanlar hem de borç verenler için karşılıklı bir kazanç durumu yaratmaktadır. RWA alanı geliştikçe Aave ve diğer DeFi borç verme protokolleri, daha kapsamlı bir RWA tabanlı finansal ürün yelpazesine erişim sağlamada önemli roller oynayabilir. Bu entegrasyon, platforma yeni kullanıcıları çekerek ve Aave ekosistemindeki likiditeyi artırarak Aave’ye de fayda sağlayabilir.

AAVE hakkında daha fazla bilgi için, merkeziyetsiz borç alma ve verme protokolünü tüm yönleriyle ele aldığımız Aave üzerine genel kılavuzumuza göz atabilirsiniz.

3. Goldfinch (GFI)

Kripto teminatı gerektiren çoğu DeFi protokolünün aksine Goldfinch, DeFi borç verme sistemini değiştirerek teminatsız kredilerde uzmanlaşmıştır. Bu, gerçek dünyada faaliyet gösteren, borç alanları ve onların RWA varlıklarını analiz eden kredi kuruluşlarıyla ortaklık kurularak gerçekleştirilir. Bu RWA’lar zincir dışı teminat işlevi görür ve bireylerin daha sonra Goldfinch’teki riske göre düzenlenmiş likidite havuzları aracılığıyla USDC kullanarak bu kredilere kaynak sağlamasına olanak tanır. Temel olarak, borç alanlar kripto varlıklarını kilitlemeden finansmana erişim sağlarken, borç verenler de RWA’lar tarafından desteklenen kredilerden getiri elde etmektedir. Bu benzersiz yaklaşım, DeFi ile TradFi alanında görülen geleneksel teminatsız finansal krediler arasındaki ayrımı belirsizleştirmektedir.

Goldfinch, finansal krediye erişimi demokratikleştirerek, çeşitlilik sunarak ve potansiyel olarak daha kapsamlı bir benimsemeyi teşvik ederek borç alanlara, borç verenlere ve DeFi ekosistemine fayda sağlar. Bu, bilhassa Goldfinch’in gelişmekte olan piyasalardaki likiditeye erişim ihtiyacı duyan işletmelerden oluşan hedef kitlesi için faydalı olabilir. Milyonlarca aktif kredisi bulunan ve piyasa koşullarından nispeten etkilenmeyen istikrarlı bir gelir akışına sahip olan Goldfinch, bu yetersiz hizmet alan bölgelerdeki işletmelerin kredi ihtiyaçlarını karşılayarak DeFi ortamında kendine önemli bir yer edinmiştir.

DeFi protokolü hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, kuruluşun teminatsız kripto kredileri sunma konusundaki kapsayıcı modelini daha iyi anlamak için Goldfinch hakkındaki kılavuzumuza göz atabilirsiniz.

RWA’ların Karşılaşabileceği Zorluklar ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

RWA’lar ve DeFi için potansiyel yadsınamaz olsa da varlık tokenleştirme ve RWA’ların genel olarak benimsenmesi sürecinde hâlâ ele alınması gereken bazı zorluklar vardır.

Düzenleyici Ortam

BlackRock gibi büyük isimler RWA alanına öncülük etse de RWA’lar ve varlık tokenleştirme konularında mevcut düzenleyici ortamda belirsizlik sürmektedir. Bu yeni finansal araçlara yönelik düzenlemeler küresel çapta halen geliştirilme aşamasındadır, dolayısıyla şirketler bir yandan yenilik ve ilerleme kaydetmeyi hedeflerken diğer yandan düzenlemelere tam uyumluluk sağlamaya çalıştıkları için büyümelerinin yavaşladığını görebilirler.

Dijital varlık tokenleştirmenin tam potansiyelini açığa çıkarmak için en önemlisi yenilikçiliğin teşviki ile RWA’larla ilgilenenlerin korunması arasında doğru dengeyi bulmaktır.

Merkezileşme Konusundaki Endişeler

Varlık tokenleştirme ve RWA alanındaki ilerlemeler genel anlamda takdir toplarken, kimileri de RWA’larla desteklenen kripto kredileri için kredi değerlendirme ve risk analiz sürecinin yeterince merkeziyetsiz olmadığına dikkat çekmektedir. Şu anda bu süreç, borç alanların kredilerini geri ödeme olasılığının tespitinde çoğunlukla geleneksel finans kurumları veya uzman firmalar gibi merkezî kuruluşlara dayanmaktadır, bu da DeFi ekosisteminde gerçek anlamda merkeziyetsiz bir borç alma deneyimini sınırlayabilmektedir.

RWA Likidite Eksikliği

RWA’lar gerçek dünya değerine sahip olmakla birlikte, DeFi alanında likiditelerinin eksik olduğu da pek çok kişi tarafından iddia edilmektedir. Gayrimenkul ve faturalar gibi birçok RWA, geleneksel piyasalarda doğaları gereği likit değildir. Ne yazık ki dijital varlık tokenleştirme de bunu mucizevi bir şekilde değiştiremez. Aktif alıcı ve satıcı eksikliği nedeniyle bu tokenleştirilmiş varlıkların alınıp satılması zor olabilir. Ayrıca hâlâ emekleme aşamasında olan RWA piyasası, çeşitli tokenleştirilmiş varlıkların farklı platformlara dağılmış olması nedeniyle de bölünmüş durumdadır. Tüm RWA’lar için merkezî bir pazar yerinin olmaması, genel likiditeyi daha da düşürmektedir.

Sonuç ve Sonraki Adımlar

Finans dünyası, RWA’ların ve dijital varlık tokenleştirmenin ardındaki yenilikçiliğin etkisiyle önemli bir dönüşümün eşiğinde görünmektedir. BlackRock gibi geleneksel kurumlar RWA tokenleştirmenin potansiyelini fark ettikçe, TradFi’ın köklü sistemleri ile DeFi’ın yenilikçi ruhu arasındaki mesafenin zamanla kapandığına tanık olabiliriz.

MakerDAO ve Aave gibi DeFi protokolleri, ürünlerini çeşitlendirmek ve heyecan verici yeni finansal ürünler yaratmak için hâlihazırda RWA’ları kullandığından, daha fazla yeniliğin gerçekleşmesiyle birlikte RWA tokenleştirme de kitlesel olarak benimsenebilir. Kısmi RWA sahipliği ve geleneksel olarak likit olmayan varlıklar için likidite artışı gibi örnekler görülebilir.

Merkeziyetsizlik ve likidite yetersizliği gibi zorluklara karşın, RWA’ların herkes için daha kapsayıcı, verimli ve erişilebilir bir finansal geleceğin inşasında dönüştürücü bir rol oynaması beklendiğinden, RWA tokenleştirmenin geleceğinin parlak göründüğü söylenebilir.